Licencja transportowa w Niemczech

Każdy, kto oferuje usługi transportowe, tzn. odpłatnie przewozi towary osób trzecich z punktu A do punktu B przy użyciu pojazdów lub zestawów ciągnik-przyczepa o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony (w związku ze zmianami limitu tonażu od 21 maja 2022 r., patrz informacje poniżej), potrzebuje oficjalne zezwolenie właściwego urzędu ds. transportu.

W przypadku przewozów transgranicznych do, przez lub z państw członkowskich Unii Europejskiej (UE) lub państw EOG – Norwegii, Islandii i Liechtensteinu – wymagane jest tzw. zezwolenie wspólnotowe. Zezwolenie to może być wykorzystywane również do transportu krajowego w Niemczech i w ograniczonym zakresie upoważnia do transportu krajowego w innych krajach UE/EOG (tzw. transporty kabotażowe). Dzięki umowie w sprawie przewozu drogowego Szwajcaria – Unia Europejska, przewozy do i ze Szwajcarii mogą być realizowane również z licencją wspólnotową (kabotaż jest jednak zabroniony).

Transport z krajami trzecimi, które nie należą do UE lub EOG, może być realizowany m.in. na podstawie krajowej licencji na zarobkowy transport drogowy towarów (dla krajowej części trasy) w połączeniu z tzw. zezwoleniami dwustronnymi (dla części tranzytowych przez kraje UE/EOG i innych krajów trzecich). Możliwe jest również połączenie licencji wspólnotowej ze zezwoleniem dwustronnym. Jeśli przewozy do, pomiędzy lub z krajów trzecich odbywają się regularnie, zasadne jest złożenie wniosku o zezwolenie CEMT (European Conference of Ministers of Transport).

Wymagania dotyczące zezwolenia krajowego lub licencji wspólnotowej są następujące:

Zdolność finansowa przedsiębiorstwa:
W celu udowodnienia zdolności finansowej konieczne jest między innymi, aby kapitał własny lub rezerwy przedsiębiorstwa (spółki kapitałowe) lub udziałowców (spółki osobowe) nie wynosił mniej niż 9.000 euro za pierwszy pojazd silnikowy i nie mniej niż 5.000 euro za każdy dodatkowy pojazd silnikowy. Dowód jest zwykle dostarczany w formie zaświadczenia od doradcy podatkowego lub banku (Eigenkaptialbestätigung). Ponadto z reguły należy przedłożyć zaświadczenia z urzędu skarbowego, kas chorych oraz ewentualnie z kasy powypadkowej (Berufsgenossenschaft).
Niezawodność/wiarygodność:
Aby udowodnić niezawodność i wiarygodność samego przedsiębiorcy i osoby zarządzającej działem transportu, należy przedłożyć organowi wydającemu licencje odpowiednie dokumenty (zazwyczaj wyciąg z Centralnego Rejestru Działalności Gospodarczej, z Federalnego Centralnego Rejestru Karnego oraz z Centralnego Rejestru Sprawców Wykroczeń Drogowych). Dalsze szczegóły dotyczące wymaganych dowodów niezawodności i wiarygodności, a także zdolności finansowej można uzyskać od właściwego organu administracyjnego w trakcie procesu składania wniosku o wydanie zezwolenia.
Kwalifikacje zawodowe:
Osoba, która zarządza działalnością w zakresie transportu drogowego w przedsiębiorstwie (zarządzający transportem), musi posiadać odpowiednie kwalifikacje zawodowe. Może to być sam przedsiębiorca, pracownik podlegający ubezpieczeniu społecznemu w firmie lub tzw. zewnętrzny zarządzający transportem. Zwykle dowód kwalifikacji zawodowych stanowi zdanie egzaminu kwalifikacyjnego przeprowadzanego przez Izbę Przemysłowo-Handlową (IHK). W indywidualnych przypadkach możliwe jest również udowodnienie kwalifikacji zawodowych na podstawie ukończonego z powodzeniem kształcenia zawodowego lub akademickiego, przy czym kształcenie musiało rozpocząć się przed 4 grudnia 2011 r. Osoby, które w okresie od grudnia 1999 r. do grudnia 2009 r. pracowały nieprzerwanie na stanowisku kierowniczym w przedsiębiorstwach zajmujących się drogowym przewozem towarów w jednym lub kilku państwach członkowskich Unii Europejskiej (art. 9 rozporządzenia (WE) nr 1071/2009, § 8 ust. 1 GBZugV), mogą w stosownych przypadkach skorzystać z tzw. „Regulacji dla osób z odpowiednią praktyką zawodową”, jeżeli posiadają oni wiedzę niezbędną do prowadzenia przedsiębiorstwa transportu drogowego. Wiedza ta musi być udokumentowana przed właściwą Izbą Przemysłowo-Handlową w formie pisemnego świadectwa.
Ubezpieczenie:
Ponieważ przewoźnik odpowiada za szkody i utratę towaru oraz opóźnienia w dostawie tj. między zakończeniem załadunku a rozpoczęciem rozładunku towaru, niezależnie od winy, potrzebuje on ubezpieczenie od odpowiedzialności za szkody ładunkowe zgodnie z § 7a GüKG. Minimalna suma ubezpieczenia wynosi 600.000 euro na jedno zdarzenie powodujące szkodę.
Dowód posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (zakład przedsiębiorstwa):
W celu uzyskania zezwolenia na świadczenie usług transportowych trzeba udowodnić właściwemu organowi, że przedsiębiorstwo spełnia na terenie Niemiec warunki umożliwiające faktyczne prowadzenie tego rodzaju działalności gospodarczej. Co oznacza, że firmy dysponujące tylko tzw. biurem wirtualnym zezwolenia z reguły nie otrzymają.

Oprócz wyżej wymienionych kryteriów, od dnia 21 lutego 2022 r. doszedł wymóg, zgodnie z którym przedsiębiorstwo musi zapewnić, że wszystkie pojazdy używane do transportu transgranicznego podlegające zezwoleniu powrócą do zakładu przedsiębiorstwa w państwie członkowskim prowadzenia działalności gospodarczej co najmniej raz w ciągu ośmiu tygodni lub najpóźniej osiem tygodni po opuszczeniu państwa członkowskiego prowadzenia działalności gospodarczej.

W związku z powyższymi wyjaśnieniami zwracamy również uwagę na zmiany wynikające z tzw. „Pakietu Mobilności I” od 21 maja 2022 r:
Jeżeli przewozy transgraniczne są wykonywane w ramach zarobkowego transportu drogowego, od 21 maja 2022 r. wszystkie pojazdy lub zestawy ciągnik-przyczepa o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 2,5 tony muszą również posiadać zezwolenie. Oznacza to, że przedsiębiorstwa, które posiadają jedynie pojazdy do 3,5 tony w użytku transgranicznym, muszą przejść do tego dnia przez pełną procedurę otrzymania licencji, która różni się od znanej procedury jedynie w zakresie dowodu zdolności finansowej, ponieważ należy udowodnić niższe zasoby finansowe, niż w przypadku, gdy używane są wyłącznie pojazdy powyżej 3,5 tony.

W przypadku przewozów krajowych wymóg uzyskania zezwolenia będzie obowiązywał, tak jak dotychczas, dla pojazdów lub zestawów ciągnik-przyczepa o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony.